Vragen aan de docent: Vladimir Ivaneanu

Je geeft voor Amarant cursussen over grafiek. Vanwaar je interesse in dit onderwerp?

Vanaf mijn negen jaar droomde ik er van om striptekenaar te worden. Maar naarmate ik dichter bij de leeftijd kwam om naar het hogeronderwijs te gaan, groeide ook het besef dat er op dat moment in onze academies geen specifieke opleiding voor strip bestond, ook voor illustratie of tekenen bestond er toen nog geen aparte opleiding. De opleiding die het dichtste aansloot bij striptekenen en waar ik het meest kon leren over tekenen was de grafiekopleiding. Zo ben ik terechtgekomen in de wonderbaarlijke wereld van de prentkunst. Een nieuwe wereld ging voor mij open en mijn aandacht voor strips werd vervangen door een immense fascinatie voor dit medium en meer specifiek alles wat met hoogdruk, d.w.z. lino- en houtsnede heeft te maken. Daarnaast bleek ook snel dat ik, dankzij enkele bevlogen theoriedocenten, naast het doen ook een sterke interesse had voor kunsttheorie en de geschiedenis achter de kunst, meer specifiek de grafiek. Deze interesse is uiteindelijk omgeslagen naar een nood om me hier zelf in te verdiepen en uiteindelijk naar een enthousiasme om dit te delen met anderen. 

Waarover zou je in de toekomst nog graag lessen geven?

De geschiedenis van de grafiek ligt heel dicht bij deze van de illustratie. Vandaag is er trouwens vanuit de illustratie een enorme interesse voor grafiek dus het lijkt me uiterst boeiend om die evolutie te belichten.

Daarnaast heb ik ook altijd een zwak gehad voor de geschiedenis van kleur en kleurgebruik, van de mode en theaterkostuum, van de iconografie van de kunst voor 1900. Enkele jaren geleden ontwikkelde ik voor een kunstvereniging een lessenreeks rond de vraag of de moderne kunst die we zo vaak bestempelen als “Dat kan mijn kind ook” effectief wel zo modern en nieuw was als soms wordt beweerd. Dat lijkt me nog steeds een boeiende uitdaging om die thematiek verder uit te diepen. Dus er zijn zeker nog veel onderwerpen waar ik graag over zou lesgeven.

Wat zijn is het laatste boek dat je hebt gelezen? Of wat is de laatste film die je hebt gezien? 

De laatste film die ik zag was ‘Mary, Queen of Scotts’ omwille van mijn interesse voor mode en theaterkostuum, die zijn wortels zeker terugvindt in het beroep dat mijn vader uitoefende, nl. scenograaf. Maar ook omwille van mijn interesse in geschiedenis en politiek. Veel mensen trekken hun neus op voor kostuumfilms en dichten het vaak een zwakke verhaallijn toe. Maar die mening deel ik niet, ook al versta ik ze wel. Een kostuumfilm creëert vaak door het verhaal dat zich in het verleden afspeelt en het geësthetiseerde beeld een afstand t.o.v. de toeschouwer. Toch denk ik dat die afstand zich eerder vormt in de geest van de kijker dan in de film zelf. Deze soort films trekken mij juist vaak aan omwille van die afstand. Het laat me toe om even in de rol van de waarnemer  te kruipen en daardoor juist meer van de wereld en van mezelf te ontdekken. Het is ook vaak interessant om te zien hoe men in deze films de moraal en het denken van een tijd probeert te reconstrueren en hoe moeilijk het voor ons is om de culturele codes van die tijd nog te kunnen begrijpen. Maar deze films worden vandaag gemaakt, waardoor ze eigenlijk altijd minder ver van ons staan dan dat het beeld of ons denken aanvankelijk suggereert.

Stel dat je één dag in de huid van een historisch figuur mag kruipen. Wie zou dat zijn?

Dit vind ik een bijzonder moeilijke vraag. Wat wordt er bedoeld met een historisch figuur? Iemand die onze maatschappelijke geschiedenis veranderde of onze culturele geschiedenis? Voor het eerste zou ik graag eens in de huid kunnen kruipen van de eerste Zuid-Amerikaanse indiaan die in contact kwam met Christoffel Columbus. Wat moet die man hebben gedacht en gevoeld bij het zien van Christoffel en zijn bemanning? Voelde hij toen al de bui van de kolonisatie hangen of was er toen nog sprake van oprechte nieuwsgierigheid?

Iemand die mij boeit als cultureel historisch figuur is Maria Callas. Ook al is dit dichte geschiedenis en weten we veel over haar via brieven, biografieën, film- en audio-opnames, toch blijft Maria Callas vaak een zeer enigmatische figuur. Callas zong niet haar rollen, maar was haar rollen. Dit moet een enorme inpakt op haar emotioneel leven hebben gehad. Waarom leefde Maria zich zo sterk in in haar rollen en wat was de prijs die ze daarvoor betaalde in haar dagelijkse leven? Was dit een bewuste keuze of het gevolg van haar opvoeding en de context waarin ze opgroeide zoals soms wordt gesuggereerd?

Te weten komen welke activiteiten Vladimir voor je in petto heeft, doe je hier!