Hoe is het humanisme door de eeuwen heen geëvolueerd en waarom is het tegenwoordig zo een complex begrip geworden? Van waar komen de verschillende stromingen zoals post-humanisme, transhumanisme, inhumanisme en panhumanisme, en wat houden ze in?
Het humanisme kan worden beschouwd als de Europese filosofie van 'menselijkheid'. Deze filosofie heeft tijdens de Renaissance, de Verlichting en de Moderniteit een belangrijke bijdrage geleverd aan de Europese identiteit. Belangrijke ideeën binnen het humanisme zijn vrijdenken, vragen stellen en hoop houden. Humanisten volgen hun eigen morele kompas en kiezen voor autonomie in plaats van voor dogma's. Ze hechten veel waarde aan studie en onderzoek, wat hen helpt kritisch te denken. Ze vinden het belangrijk om tijdens ons leven waardevolle dingen te doen die het welzijn van zichzelf en anderen verbeteren, en houden hoop in alle omstandigheden.
De laatste 500 jaar zijn er echter veel gebeurtenissen geweest die moeilijk als voorbeelden van menselijkheid kunnen worden beschouwd. Het kolonialisme, slavenhandel, onderdrukking van vrouwen en kinderen gingen gepaard met gebeurtenissen die bezwaarlijk als medemenselijk, bescheiden, hulpvaardig, grootmoedig, vrijgevig of vriendelijk kunnen benoemd worden. Kritisch onderzoek naar de geschiedenis van het humanisme heeft dan ook geleid tot anti-humanisme. Bekende voorbeelden daarvan zijn de protesten van mei ’68, het Vietnamprotest in de VS, de verschillende golven van feminisme met recent nog MeToo. Toch kan de historische stroming van het humanisme moeilijk als achterhaald of waardeloos worden beschouwd, integendeel. Het is een van de Europese grondvesten.
In het laatste kwart van de 20e eeuw werd dan ook druk gezocht naar vernieuwingen die voorkomen dat het kind met het badwater wordt weggegooid en de kritiek erop toch gerespecteerd en meegenomen wordt. Zo ontstonden de laatste 50 jaar meerdere nieuwe vertakkingen van het humanisme zoals het post-humanisme, het transhumanisme, het panhumanisme en het neohumanisme.
Tijdens vier sessies volgen we de evolutie van deze filosofische stroming vanuit een humanistisch perspectief. Dit biedt ons de kans om ons beter te oriënteren in het huidige verwarrende tijdperk.
Dit is een online activiteit via het programma Zoom. Je kan die dus volgen van bij je thuis! Enkele dagen op voorhand krijg je via mail de link toegestuurd om deel te nemen. Bestaat je activiteit uit meerdere sessies, dan gebruik je steeds dezelfde link. Hou deze dus goed bij. In de meeste gevallen worden de online sessies opgenomen – dit gebeurt in overleg met de docent – waarna je de activiteit gedurende een bepaalde periode kan herbekijken op ons digitaal leerplatform. Je deelname wordt als goedkeuring gezien voor deze opname. Nog niet vertrouwd met Zoom? Dan kan je hier het stappenplan bekijken!
