Wie denkt aan de zomer, denkt aan de zee. En wie aan de zee denkt, denkt aan schepen. Een ideaal moment dus om op zoek te gaan naar die verhalen en episodes uit de geschiedenis waarin de scheepvaart een prominente rol speelde. De grote ontdekkingsreizen, de druk bevaren handelsroutes, de oorlogsexpedities, … het zijn er zoveel dat we besloten er een vervolgreeks van te maken die elke zomer op het programma komt. En hoe kunnen we beter elk verhaal illustreren dan met de beroemde schepen die er een hoofdrol in speelden. Je kan elke lezing afzonderlijk volgen, of kiezen voor de hele reeks in een voordeelpakket.
Het VOC en het drama van de Batavia
Nadat de Portugezen de zeeroute naar India ontdekt hadden, hielden ze hun kennis angstvallig geheim voor eventuele rivalen, maar de Nederlander Jan Huygen van Linschoten wist als klerk van de aartsbisschop van Goa allerlei kaarten en een schat aan informatie over de specerijenroutes te bemachtigen. Zijn boek Itinerario, gepubliceerd in 1596, bracht de handel met ‘den Oost’ in een stroomversnelling en leidde tot de oprichting van verschillende compagnieën voor handel met Oost-Indië, die in 1602 door Johan van Oldenbarnevelt gedwongen werden te fuseren tot één grote onderneming, de Verenigde Oost-Indische Compagnie, de eerste moderne multinational. Al snel bleek de handel met Azië bijzonder rendabel en ontaarde deze in een keiharde rivaliteit waarin zowel diplomatie als militair geweld werden ingeschakeld. De lange zeereizen waren bijzonder gevaarlijk en kosten aan veel mensen het leven. Op 4 juni 1629 sloeg het noodlot nog eens toe. De Batavia, een pronkschip van de VOC, geraakte uit koers en liep op een rif voor de kust van Australië. Zo begon een van de meest dramatische episodes uit de geschiedenis van de zeevaart. De lezing brengt een beeld van de woelige toestand in het toenmalige Europa, de conflicten tussen diverse landen, de exploratie en vroege kolonisatie van Azië die aan de basis lag van de machtsverhoudingen in onze wereld.
Dit is een online lezing via het programma Zoom. Je kan die dus volgen van bij je thuis! Enkele dagen op voorhand krijg je via mail de link toegestuurd om deel te nemen aan de lessen. Bestaat je cursus uit meerdere lessen, dan gebruik je steeds dezelfde link. Hou deze dus goed bij. Het kan zijn dat sommige online lessen worden opgenomen – dit gebeurt in overleg met de docent – waarna je de sessies gedurende een bepaalde periode kan herbekijken op ons digitaal leerplatform. Nog niet vertrouwd met Zoom? Dan kan je hier het stappenplan bekijken!
Tips: bekijk ook de fietstocht (vm én nm) ‘langs de verdwenen Zwinhavens’
