Filosofie gaat altijd om ons, mensen. Of om onze verhouding ten opzichte van onze omgeving. In die zin gaat filosofie steeds over menselijkheid. Toch zijn er filosofen die deze menselijkheid heel centraal stellen in hun werk. Over enkele van deze ‘menselijke’ filosofen gaat deze reeks.
In deze lezing belicht Willie van Peer het leven en denken van John Stuart Mill.
Drie dingen kenmerken het leven en het werk van deze Engelse filosoof: vrijheid, geluk, en …. jazeker: feminisme!
Eigenlijk moeten we met ‘geluk’ beginnen, want dat was zijn levenswerk: te zorgen dat we in een politieke structuur leven waar zoveel mogelijk mensen zo gelukkig mogelijk worden. Die richting in de filosofie wordt het ‘utilitarisme’ genoemd, een lelijk woord voor een ongelooflijk belangrijk idee. Want wanneer mensen niet gelukkig zijn, wat is hun leven dan waard? En wat voor zotte dingen (zoals oorlogen beginnen) gaan ze dan niet doen? Maar om gelukkig te zijn moet iemand wel vrij kunnen kiezen wat hij/zij wil.
Zonder vrijheid geen geluk, zegt Mill. Ongelooflijk dat hij in die tijd (rond 1850) die vrijheid met de emancipatie van vrouwen verbond. Waarschijnlijk heeft zijn eeuwige verloofde, en latere echtgenote, Harriet Taylor, daarin een bijzondere rol gespeeld. Maar in dit bijzondere paar, Mill / Taylor, vinden we alles wat onze hedendaagse maatschappij, en de verdeelsleutels tussen mannen en vrouwen, kenmerkt. Niet dat die maatschappij perfect is, maar wat Mill en Taylor als basis hebben gelegd, wijst de weg naar verder geluk, voor zoveel mogelijk mensen.
Deze lezing maakt deel uit van de reeks ‘Filosofen van de menselijkheid’. Je kan de lezing afzonderlijk volgen, of je inschrijven voor de hele reeks aan voordeeltarief.
